Teleopieka jako nowoczesne narzędzie wsparcia osób starszych i niesamodzielnych w kontekście deinstytucjonalizacji usług społecznych
Słowa kluczowe:
teleopieka, deinstytucjonalizacja, osoby starsze, usługi środowiskowe, technologie opiekuńcze, inteligentne domy, opieka domowaAbstrakt
Postępujący proces starzenia się społeczeństwa stawia przed systemem pomocy społecznej i ochrony zdrowia konieczność rozwoju usług środowiskowych. Teleopieka, rozumiana jako wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych do wsparcia osób starszych i niesamodzielnych w ich miejscu zamieszkania, zyskuje na znaczeniu jako narzędzie deinstytucjonalizacji. Celem artykułu jest przedstawienie form, funkcji i potencjału teleopieki w kontekście poprawy jakości życia i niezależności seniorów.
Zastosowano przegląd narracyjny literatury naukowej oraz raportów krajowych i europejskich. Uwzględniono systemy teleopiekuńcze różniące się zaawansowaniem technologicznym: od prostych przycisków alarmowych po inteligentne domy i systemy monitorujące. Szczególną uwagę zwrócono na bariery wdrażania teleopieki – m.in. brak wiedzy, obawy o prywatność oraz niskie kompetencje cyfrowe użytkowników i personelu.
Wyniki przeglądu oraz dane z ogólnopolskiego badania pokazują, że teleopieka może skutecznie wspierać osoby niesamodzielne, pod warunkiem jej integracji z pomocą społeczną i ochroną zdrowotną. Jej wdrożenie wymaga spójnej polityki publicznej, edukacji użytkowników i opiekunów oraz standaryzacji rozwiązań.
Wnioski: Teleopieka powinna być postrzegana jako narzędzie profilaktyczne, wspierające niezależność i bezpieczeństwo, a nie tylko forma awaryjnego wsparcia. Jej rozwój stanowi ważny element nowoczesnej, środowiskowej polityki opieki nad osobami starszymi.
